Монгол улс – Худалдаа өргөжсөөр
Ойрын жилүүдэд уул уурхайн салбараас орж ирэх их хэмжээний мөнгөний урсгалаас үүдэн худалдан авагч болон хөрөнгө оруулагчдын итгэлцэл өссөн нь худалдааны салбар хурдацтай хөгжих үндэс нь болж байна.
Louis Vuitton, Burberry, Zegna, Emporio Armani болон Hugo Boss фирмийн тансаг өндөр зэрэглэлийн олон дэлгүүр үүдээ нээгээд байгаа бөгөөд Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хотод 2013 онд гурав дахь 5 одтой зочид буудал болох Shangri-La Улаанбаатарыг хүлээн авах гэж байна.
Өмнө нь 17 давхарыг барихаар төлөвлөсөн байсан боловч 22 давхарыг барихаар болсон бөгөөд барилгын эхний ээлжинд зочид буудлын цамхагыг 2013 оны сүүлчээр ашиглалтанд оруулна хэмээн Гонг- Конгд төвтэй Shangri-La Group өнгөрсөн 7 сард мэдэгджээ. Орон сууц болон уулзалтын танхимуудыг ирэх жил барьж дуусгана. Албан байгууллага, дэлгүүр, 261 өрөө бүхий зочид буудалтай цогц барилга болох юм.
Уул уурхайн салбарын огцом өсөлтөөс үүдэн эдийн засгийн үзүүлэлтэнд түшиглэсэн гадаадын хөрөнгө оруулагчдын сонирхол мөн ихэсч байна. Монгол Улсын Сангийн Яамны дэд сайд Хутагт овогтой Чулууны Ганхуяг өнгөрсөн 9 сард CNBC Asia-д өгсөн ярилцлагандаа ДНБ 2012 оны сүүлээр одоо байгаа 2470 ам доллараас 5000 ам долларт хүрэх боломж байна гэжээ. Дэлхийн банкны мэдээлснээр 2010 оны байдлаар ДНБ ний 23%ийг бөөний болон жижиглэнгийн худалдаа эзэлж байна.
Shangri-La Улаанбаатарын Маркетингийн Менежер Золжаргал энэ оны эхээр АНУ-ийн хэвлэлд өгсөн ярилцлагандаа ’’Маш их шинэ мөнгө орж ирж байна’’ гэжээ.
Энэ оны 2 сард Гонг-Конгийн Prestige сэтгүүлд тансаг хэрэглээний өндөр зэрэглэлийн брэндүүдийг оруулж ирдэг Монгол компаниуд ихэвчлэн Гонг-Конгт байдаг салбар дэлгүүрүүүдийн эрхийг эзэмшдэг компаниуд болон адил өндөр зэрэглэлийн брэндүүдийн үзэсгэлэнг Хятад улсад гаргадаг компаниудтай хамтарч ажилладаг нь брэндийг олонд таниулах туршлага хуримтлуулж буй хэрэг гэж бичжээ. Тус сэтгүүлд нэрээ нууцлахыг хүссэн зөвлөх хэлэхдээ “Louis Vuitton ¬–г Монголын зах зээлд оруулж ирэхээс өмнө зээлийн картын талаар судалгаа хийсэн юм. Судалгаагаар гадаадад Монголчууд тансаг хэрэглээний бараа хамгийн их худалдан авдаг гэжээ. ”
Засгийн Газар Эрдэнэс Таван Толгой нүүрс олборлогч компаний хувцааг нийтэд зарахаар төлөвлсөн нь 3 тэрбум ам доллар олох боломжтой бол Таван Толгой нүүрсний орд дараагын 30 жилд 45 тэрбум ам доллар олно гэж тооцоолжээ. 2011 онд Засгийн Газраас Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил болгон зарласантай холбогдуулан 70000 ажлын байр шинээр бий болгохоор төлөвлөсөн нь хүн амын худалдан авах чадварыг дээшлүүлэх таатай нөхцөлийг бүрдүүлэх юм.
Гэсэн хэдий ч Улаанбаатар хотын шинэ худалдаан төв Цэнтрал Тауэрт худалдан авагчид их байхгүй байгаа нь инфляци нөлөөлсөөр байгааг харуулж байна. 2008 оны санхүүгийн хямралын дараа жил тутам инфляци 30 % т хүрч байсан бол дараа жилийн 7 дугаар сард 10.1 % өсч Төв банкийг албан хүчээр бодлогын хүүг 11.75% хүргэхэд хүргэсэн. Хэрэглэгчдийн үнийн индекс өнгөрсөн 8 сард Үндэсний Статистикийн газраас өгсөн мэдээлэлээр 9 % өссөн ажээ.
Инфляцийн эрсдэл болон өрхийн орлогын нөлөө гадаадын хөрөнгө оруулагчдад нөлөөлөхгүйгээр барам тэдний сонирхолыг татсаар л байна. Нэг тод жишээ нь: АНУ-ийн комьпютерийн Apple-ийн албан ёсны борлуулагч нийслэлд 2 сард үүдээ нээгдэх гэж байна. Энэ дэлгүүрийн талаар MAD Investment хэлэхдээ Louis Vuitton – ий дэлгүүрийн урдаас ’’ Хувьсгалын баатар Сүхбаатарын хөшөөнөөс Монголын худалдан авалт маш хүчтэй өсч буйг харж болно ” гэсэн нь Монгол Улсын Нийслэлд ямар өөрчлөлт гарсныг харуулах мэт.
“Cartier, Dior, Shangri-La, Hilton, Boss, Mont Blanc, BMW болон Benneton зэрэг олон улсад нэр хүндтэй фирмүүд хотын худалдааны төв хэсэгт дэлгүүрээ нээж амжсан. Яг энэ хөгжлийн эхэн үед Apple нэрийн дэлгүүрээ нээх нь зүйн хэрэг’’ гэлээ.
Shangri-La Ulaanbaatar ийн хариуцан ажилладаг орчин үеийн Цэнтрал Тауэрт олон улсын брэндүүд байрлаж байхын хажуугаар тус улсын 90 настай Улсын Их Дэлгүүр үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулахыг хичээж байна. Тус дэлгүүрийг эзэмшигч Номин Холдинг өнгөрсөн 2 дугаар сард худалдааны салбарын шилдэг компани болсон. Номин Холдинг компани 10 дугаар сард Сингапурт болох Ази, Номхон далайн худалдааны Конвенц, Үзэсгэлэнд Монгол улсыг төлөөлөн оролцох юм байна. 29,200м кв бүхий энэ дэлгүүрээр өдөрт 25, 000 худалдан авагч үйлчлүүлдэг байна.
Үүний дараа 2010 оны 1 сард ашиглалтанд орсон 30,000м кв бүхий Улаанбаатар Их Дэлгүүр орно. Монголын хамгийн том худалдааны төв бөгөөд эх орны болон Ralph Lauren, Guicci, Dolce and Gabana, Giorgio Armani зэрэг брэндүүдийн дэлгүүр бий.
Бусад Монгол хүмүүсийн нэгэн адил дан нэрээрээ дуудуулдаг Золжаргал Presitge сэтгүүлд ”Монголд брэндийг таних, хэрэглэх нь их өсч байгаа бөгөөд бид энэ дэлгүүрийн үүдийг нээхэд энэ бол харьцангуй шинэ санаа, өндөр зэрэглэлтэй байсан. Маш цөөн хүн дэмжиж байсан. Гэвч одоо тансаг өндөр зэрэглэлийг барааг нийтээрээ хүлээн зөвшөөрдөг болоод байна.”
Mongolia: Opening up retail
With Mongolia’s mining resources set to generate huge national wealth in coming years, a rise in consumer and investor confidence will likely see the retail sector expand rapidly.
Already host to numerous luxury stores, including Louis Vuitton, Burberry, Zegna, Emporio Armani and Hugo Boss, Mongolia’s capital, Ulaanbaatar, will in 2013 welcome its third five-star hotel, the Shangri-La Ulaanbaatar.
Announcing in July the hotel would be 22 floors, not the originally planned 17, the Hong Kong-based Shangri-La Group said the first construction phase, which consists of the hotel tower, would open in late 2013. An apartment tower and conferencing facilities will be added the year after. The 261-room hotel will be part of an office, retail and hotel complex.
The rise in foreign interest is based on stellar economic growth driven by a booming mining sector. The country’s vice-minister of finance, Ganhuyag Chuluun Hutagt, told CNBC Asia in September that GDP per capita is on target to hit $5000 by the end of 2012, from $2470 currently. Wholesale and retail trade accounted for 23% of GDP in 2010, according to the World Bank, while the sector had the lowest level of non-performing loans.
“There’s lots of new money here,” Zoljargal, the marketing manager for Shangri-La Ulaanbaatar, told US media earlier this year.
Hong Kong’s Prestige magazine wrote in February that most of Mongolia’s luxury brands were touted by local firms in partnership with franchise holders in Hong Kong also operating showrooms for the same luxury product lines in China, giving them experience building a brand.
“Before Louis Vuitton came into the market, they did a study based on credit-card charges. That showed that, per capita, Mongolians charged the most luxury goods overseas on their cards of any people,” a local consultant wanting to remain anonymous told Prestige.
The government’s plans to sell a stake in its Erdenes Tavan Tolgoi coal-mining company through an initial public offering is expected to raise some $3bn, while the Tavan Tolgoi mine itself is estimated to generate $45bn over the next 30 years. Government plans to create some 70,000 jobs in 2011 as part of its Employment Support Year will likely impact favourably on the population’s spending power.
However, as more shoppers descend on Ulaanbaatar’s newest mall, Central Tower, the risk of inflation returning remains. Inflation, which climbed to nearly 30% year-on-year (y-o-y) in the aftermath of the 2008 financial crisis, surged by 10.1% in July over the previous year, forcing the central bank to raise policy rates to 11.75%. The consumer price index also increased 9%, according to data the statistics office released in August.
Inflation risks and their likely impact on household incomes are not, however, deterring foreign investors: US computer giant Apple, for example, authorised an official store in the capital in February.
“Mongolia’s consumer environment is developing apace,” said MAD Investment in an article on the store, adding that the Louis Vuitton storefront “looks out across at the statue of revolutionary hero Sukhbaatar, a juxtaposition indicative of the changes occurring in the Mongolian capital”.
“Cartier, Dior, Shangri-La, Hilton, Boss, Mont Blanc, BMW and Benetton have all set up shop with many more international brands reconnoitring the city’s prime retail territory,” said the firm. “It is only logical that Apple is keen to be present in the early stages of this incredible development story.”
While many international brands choose to locate in the modern Central Tower, operated by Shangri-La Ulaanbaatar, the country’s 90-year-old State Department Store is working hard to keep up. Nomin Holding – the mall’s owner – was awarded a local prize in February for being the best company in the retail industry. Nomin Holding will represent Mongolia at the prestigious Asia Pacific Retailers Convention and Exhibition in October in Singapore. The 29,200-sq-meter shopping complex is a landmark estimated to attract some 25,000 shoppers a day.
Central Tower and the State Department Store are also joined by the Ulaanbaatar Department Store, a 30,000-sq-metre shopping mall that opened in January 2010. Home to brands including Ralph Lauren, Gucci, Dolce & Gabana and Giorgio Armani, the mall is Mongolia’s largest.
“Brand awareness is really growing in Mongolia,” said Zoljargal, who like many Mongolians goes by a single name, speaking to Prestige. “When we started marketing this building, it was a totally new concept, with high standards. Few people were willing to commit. But now, the luxury concept is widely accepted.”