Монгол улс: Үл хөдлөх хөрөнгө
Mонгол улсын эрдэс баялагаас нэмэгдэж буй орлого, хурдацтай хөгжиж буй хотжилтын нөлөөгөөр үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээл ойрын жилүүдэд өргөжин тэлсээр байна.
2030 он гэхэд нийслэл хотод хүн амын тэн хагасаас илүү хувь нь суурьших төлөвтэй байгаа тул үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн огцом өсөлтөнд Улаанбаатар хот анхаарал хандуулах хэрэгтэй байна. Хүмүүс уламжлалт нүүдэлчин, малчин амьдралын хэв маягаа орхин хот суурин газар уруу шилжихэд хэд хэдэн хүчин зүйлс нөлөөлж байна гэж үздэг.
Дэлхийн банкны тоо баримтаас харвал ирэх 10 жилд Таван Толгой коксжих нүүрсний уурхай , Оюу Толгойн зэсийн уурхайгаас орох орлого ДНБ–ний өнөөгийн түвшин 7 тэрбум долларыг – 24 тэрбум доллар хүртэл өсгөх магадлалтай байгаа бөгөөд 2016 он гэхэд нэг хүнд ноогдох ДНБ 3000-6000 доллар болж өсөх боломжтой. Мөн Засгийн газар төрийн албан хаагчдын цалинг 2012 онд багтаан 53% - иар өсгөх амлалт өгчээ.
Их хотыг чиглэсэн нүүдэлд бэлтгэж Засгийн газар 100,000 айлын орон сууц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэн 75,000 орон сууцыг Улаанбаатар хотод, 25,000 орон сууцыг хөдөө орон нутагт барихаар төлөвлөөд байна. 1–р сард удирдлагууд Улаанбаатар хотын дэд бүтцийг сайжруулахаар төрөл бүрийн төслүүдийг зарлан 70 тэр бум төгрөгийг (51,28 сая ам.дол) зам засвар барилгын ажилд, 45,3 тэр бум төгрөгийг (33,19 сая ам.дол) нийтийн тээвэрт, 330 сая төгрөгийг (241,758 ам.дол) 40 хүүхдийн цэцэрлэг барихад зориулан тус тус хуваарилав.
2011 оны 9–р сард Монголын Ипотекийн Корпораци /МИК/ АНУ-н Олон улсын хөгжлийн агентлагтай (USAID) хамтран ойролцоогоор дөрвөн сая ам.доллартай тэнцэх хэмжээний бондыг Монголын хөрөнгийн зах зээл дээр гаргахаар шийджээ. Үүний 50%-ийг АНУ-н Сангийн яам батлан даахар болсон.
2011 оны 8–р сард Зам тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яамны сайд асан Х.Баттулга хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан улсын хөгжлийн банкнаас санхүүжих “100,000 айлын орон сууц” хөтөлбөрт бага дунд орлоготой иргэд жилийн 4%-ийн хүүтэй 12 жилийн хугацаатай зээлийн хөтөлбөрт оролцох боломжтой хэмээн мэдэгдсэн. Тэрээр энэ төсөлд 800 тэрбум төгрөг (586,08 сая ам.доллар) зарцуулахаар тооцоолсон гэжээ.
Үндэсний статистикийн хорооны 2011 оны 5–р сарын тоо баримтаар Улаанбаатар хотын орон сууцны үнэ метр кв нь 850,000 төгрөгөөс (623 ам.доллар) – 1,48 сая төгрөг (1084 ам.дол) харин тансаг зэрэглэлийн орон сууцны үнэ метр кв нь 2 сая төгрөгөөс (1465 ам.доллар) – 10 сая төгрөгний хооронд (7326 ам.дол) тус тус хэлбэлзэж байна.
Үл хөдлөх хөрөнгийн M.A.D Investment Solutions фирмийн 2012 оны тайланд: “Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн өсөлт маш их хурдацтай явж байна” гэж тэмдэглэжээ. 2010 оны эхний хагас жилээс 2011 оны эхний хагас жилийн хугацаанд байрны үнэ бараг 2 дахин өссөн байна.
М.А.Д – ийн хэлж байгаагаар 40 мянгатын орчимд орон сууцны үнийн өсөлт хамгийн их ажиглагджээ. Гадаадын хөрөнгө оруулалтын их урсгалтай холбоотойгоор хотын төвийн оффисийн байрны эрэлт ихэсч үүнээс үүдээд боловсролд суурилсан эдийн засаг хөгжиж байна.
“Хотын А – зэрэглэлийн оффисууд хамгийн өндөр үнэтэй түрээслэгдэж 85 орчим хувийг эзэлж байхад шинээр баригдаж сул өрөө ихтэй BLUE SKY гэх мэт барилгууд 10% - аас их хувийг эзэлж байна. Улаанбаатар хотын хэмжээнд А-зэрэглэлийн оффисийн барилгын 73% нь хотын зүрхэн хэсэг болох Сүхбаатар дүүрэгт байрлаж байна” гэж тайланд тэмдэглэжээ.
Рио Тинто, Айвэнхоу Майнз, Пийбоди Энэрги зэргийн томоохон компаниудад ажиллахаар гадаадаас ажилчид, бизнес эрхлэгчид, хөрөнгө оруулагчид олноор ирж байгаа нь зочид буудал, үйлчилгээний зориулалттай байр сууцнуудын эрэлт хэрэгцээг нэмэгдүүлж байна.
2013 он гэхэд Монголд 130 үйлчилгээний зориулалттай барилга баригдана гэж P2 судалгааны фирмээс таамаглажээ. Мөн онд баригдахаар төлөвлөгдсөн Хонг Конгийн Шангри Ла Группийн 273 өрөөтэй зочид буудал үүд хаалгаа нээснээр энэ тоог нэмэгдүүлж байна. 2014 онд 259 өрөө, 43 сюит, 22 үйлчилгээний зориулалттай байр бүхий Хает Реженси Улаанбаатар баригдахаар төлөвлөгдөв.
Томоохон уул уурхайн төслүүд хэрэгжиж буй газруудтай ойр байрлах хотуудад мөн өсөлтүүд харагдаж байна. Төрөөс 2012 оны 1-р сард
Айвэнхоу Майнз, Рио Тинто, төрийн өмчит Таван толгой компаниудаас 100 тэрбум төгрөгөөр ( $73.26 сая) санхүүжин Оюу Толгойн дэргэд 3000 орон сууц, зам, сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг, зочид буудал, дэлгүүрүүд барих болсныг мэдэгдлээ.
Монголын ашигт малтмалын баялаг Улсын үл хөдлөх хөрөнгийн салбарт урьд байгаагүй өсөлтийг бий болгож байгаа үед дэд бүтцийг хөгжүүлэх гол түлхүүр шинэ барилга байшингуудыг ижил хурдтайгаар барих явдал юм. Хэрэв төрийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх төлөвлөгөө хувиарийн дагуу явбал орон сууцны хөгжлийн хөтөлбөрт нилээд боломжуудыг олгоно.
Stay updated on how some of the world’s most promising markets are being affected by the Covid-19 pandemic, and what actions governments and private businesses are taking to mitigate challenges and ensure their long-term growth story continues.
Register now and also receive a complimentary 2-month licence to the OBG Research Terminal.
Register Here×What do you think is driving the growing infrastructure gaps throughout emerging and developing economies in Asia?
Emerging markets are increasingly harnessing data and software to disrupt and streamline their real estate markets and meet the needs of young people and businesses.
The Turkish Prime Minister Bulent Ecevit has spent the last week in the US hoping to garner support for economic reforms at home and trade concessions for Turkish exports to the US.
