Монгол улс: Өөрчлөлтийн хонх
Монголын Цахилгаан холбооны салбар хурдацтай хөгжиж буй өнөө үед Монголын үүрэн телефоны тэргүүлэгч компаниуд гадаадын компаниудтай хамтран шинэ үйлчилгээнүүдийг нэвтрүүлж эхлээд байхад төрийн өмчит суурин утасны компаний хүч улам суларч байна.
Гар утасны хэрэглээ ихэссэний улмаас Монголын цахилгаан холбоо компани 1 сард 200 ажилтанаа цомхотгохоор болсныг мэдэгджээ. Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод суурин утас хэрэглэгчид 1 минутад 15 төгрөгөөр ярьдаг байсан бол өсч 20 төгрөг болов.
Гар утасны хэрэглээ 2006 онд 30%-иар өсч байсан бол эдгээр өөрчлөлтүүд нөлөөгөөр 2011 онд 100% өсчээ. Энэ хугацаанд гар утас хэрэглэгчдийн тоо 721,000-аас 2сая 750 хүрч харин суурин утас хэрэглэгчийн тоо 195,000-аас 135,000 болон буурчээ. 2010 онд Мэдээлэл харилцаа холбоо технологийн салбарт нийт орлогын 73 % буюу 471 тэрбум 471 тэрбум төгрөг (367.38 сая ам.доллар) гар утаснаас оржээ.
2011 оны 12-р сард 1 сая хэрэглэгчтэй Монголын үүрэн телефоны тэргүүлэгч Мобиком Корпораци Оросын Ростелеком компанитай хамтран ажиллах удаан хугацааны гэрээнд гарын үсэг зурсан нь гар утасны салбар сүүлийн үед өргөжин тэлж байгааг харуулж байна.
Энэхүү гэрээний дагуу Мобиком Ростелеком компаниуд хил дамнасан 4x10 Gbps багтаамжтай сүлжээг 2012 оны 8 сард ашиглалтанд оруулна. Энэ шинэ холбоо нь Монгол улсыг Орос болон Европтой харилцах боломжтой болгох юм.
Мобиком Корпораци нь Монголын нийт хэрэглэгчдийн өнөөгийн болон ирээдүйн хэрэгцээг хангахын тулд Европод суурилсан броадбэнд интэрнэттэй олон улсын ярианы сүлжээ системийг хослуулан ашиглахаар ажиллаж байна. Ростелеком компанитай хийсэн гэрээ нь шинэ сүлжээг ашиглалтанд оруулахад нөлөөтэй юм” гэж Мобикомын Ерөнхий захирал асан Д. Болор орон нутгийн мэдээллийн хэрэгслээр хэллээ.
Үүрэн холбооны утасны салбарыг хөгжүүлэхэд нэмэр оруулж буй Мобикомын гол өрсөлдөгч 400,000 хэрэглэгчтэй Юнител компани 2011 оны сүүлээр АНУ-ын Сэвэн Нэтворк компанитай хамтран GreenBerry гар утасны үйлчилгээг нэвтрүүлсэн. Энэ үйлчилгээ нь компьютерийн программ хангамж, дата болон санах байгууламжийг нэгдсэн эх үүсвэрээс байршил харгалзахгүй ашиглах Cloud компьютерийн технологи ашиглах боломжийг олгож байна.
Монголын гурав дахь хүчтэй өрсөлдөгч 230,000 хэрэглэгчтэй Скайтел компани 2011 оны 11 сард Андройд үйлдлийн системд тохирох хэрэглээний программ зохиох уралдааныг зарласан. Хэд хэдэн ухаалаг гар утсанд ашиглаж болохуйц үйлдлийн системүүд батлагджээ. Компаний мэдээлснээр Мобикомын хэрэглэгчдийн 25% нь iOS үйлдлийн системтэй ухаалаг гар утас, tablet ашиглаж байна.
Болор хэлэхдээ: “Уламжлалт дуу хоолой дамжуулах ярианы үйлчилгээ өөрчлөгдөн цар хүрээ нь багасч байгаа тул ирээдүйд орох орлогыг IPTV, өндөр хурдны үүрэн холбооны интернэт, интернэт протокол г.м үүрэн холбоонд суурилсан интернет үйлчилгээнүүдээс бүрдүүлэх юм.” Бид 3G үйлчилгээний өсөлтийг дэмжихээр хамгийн сүүлийн үеийн Андройд үйлдлийн системтэй ухаалаг суурин утаснууд импортлож эхлээд байна.
Төрийн өмчит МЦХ компаний албаны хүмүүсийн хэлж байгаагаар 2007 онд Өмнөд Солонгосын Цахилгаан холбоонд тус компаний 40% нь зарагдан хэсэгчлэн хувьчлагдаж, эрчимтэй өрсөлдөөнт зах зээлд оршин тогтнохын тулд шинэлэг үйлчилгээнүүдийг төрийн туслалцаатайгаар нэвтрүүлэх шаардлагатай байна гэжээ.
“Засгийн газар бидэнд 3G үүрэн холбооны лицензийн эрхийг олгохоор амласан боловч харамсалтай нь одоогоор хэрэгжээгүй байгаа. Бид нар болон манай хамтрагчид лиценз эзэмших эрхийг авахаар тэсэн ядан хүлээж байна. Учир нь энэ нь бидэнд үүрэн холбооны салбарт өрсөлдөх боломжийг олгон хувьчлалын асуудлыг бүрэн шийдвэрлэхэд түлхэц болох юм” гэж МЦХ компаний гүйцэтгэх захирал О. Батчулууны хэлэв.
Батчулуун нэмж хэлэхдээ өнгөрсөн 10 жилд МЦХ компаний орлого зах зээлийн 90%-иас 8-9% болтлоо буурсан хэдий ч бүх үүрэн холбооны операторуудын нийт ажилчдыг нийлүүлснээс 5 дахин илүү ажилчдыг ажиллуулсан хэвээр байна гэжээ.
2008 онд харилцаа холбооны зохицуулах хороо 3G үүрэн холбооны лицензийг Mobicom, Skytel, Unitel, G-Mobile гэсэн 4 үүрэн холбооны операторт олгосон. 2009 оноос 3G үйлчилгээ нэвтэрч, 2010 оны сүүлчээр Улаанбаатраас гадна Дархан, Эрдэнэт хотуудад хүрч цар хүрээгээ тэлсэн. Монгол улс 17900км шилэн кабельтай ба үүний дийлэнх хэсгийг төрийн өмчит мэдээлэл харилцаа холбооны компани эзэмшдэг.
Дэлхийн хамгийн сийрэг хүн амтай улс хэдий ч хамрах хүрээ гэдэг нь зайлшгүй шийдвэрлэвэл зохих асуудал юм. Гар утас хэрэглэгчдийн 51% нь хөдөө орон нутагт ажиллаж амьдардаг. Энэ нь нүүдлийн болон хагас нүүдэлчин амьдралын хэв маягтай хүмүүст нарны эрчим хүчний шийдэл, 3G сүлжээ, харилцаа холбооны шинэ технологи, интернет ашиглах боломжуудыг олгох юм.
Үйл ажиллагаа нь хурдацтай хөгжиж буй Монголын цахилгаан холбоо компаний хувьд удаан хүлээгдсэн бүрэн хувьчлалын асуудлыг жигд явуулах тал дээр анхаарлаа хандуулан ажиллаж хэрэгтэй байна. Хэрэв хувьчлагдвал энэ салбарыг хөгжүүлэхэд гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг оролцуулах нь зүйтэй.
Stay updated on how some of the world’s most promising markets are being affected by the Covid-19 pandemic, and what actions governments and private businesses are taking to mitigate challenges and ensure their long-term growth story continues.
Register now and also receive a complimentary 2-month licence to the OBG Research Terminal.
Register Here×The downstream energy sector in Brunei Darussalam is set to get the biggest makeover in its history, with a Chinese consortium planning to invest up to $6bn to develop an oil refinery and...
Indonesia is attracting increasing attention from the international communications sector, both as a market for advanced products and due to its burgeoning profile as a centre of development and...
The Turkish Prime Minister Bulent Ecevit has spent the last week in the US hoping to garner support for economic reforms at home and trade concessions for Turkish exports to the US.
