Монгол Улс: Эрчим хүчний зөрүүг арилгах нь
Улаанбаатар хотын ойролцоо томоохон цахилгаан станц барих төлөвлөгөө нь Монгол улсын ашигт малтмалын орлогоор хотоо эрчим хүчний хомсдолоос гарахын чухлыг онцлон тэмдэглэх мэт санагдавч талын Монголын хөдөөг цахилгаанаар хангахад их хэмжээний шинэ эх үүсвэрүүд шаардлагатай байна.
9 дүгээр сард гадаадын хэсэг эрчим хүчний компаниуд нийслэл хотын ойролцоо 1.3 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар цахилгаан станц барих болсноо мэдэгдлээ. Франц улсын ЖДФ Сюез, Өмнөд Солонгос Улсын Поско Энержи, Японы Сожитз болон Монгол улсын Нъюком зэрэг компаниуд хамтран Засгын Газартай 25 жилийн худалдан авах гэрээ байгууллаа.
Энэхүү станц нь Монгол улсын 5 дахь дулааны цахилгаан станц (ДЦС) бөгөөд 2016 он гэхэд баригдаж дуусах ба Улаанбаатар хотын эрчим хүчний хэрэгцээний тал хувийг хангана.
Уг дулааны болон цахилгааны станц нь цахилгааны 415 МВт, уурын 587 МВт ын дулаан гаргах хүчин чадалтай бөгөөд агаарын бохирдлыг хэмжигчтэй гурван ширхэг эргэлдэгч буцламтгай шаталтат технологийг ашиглажээ. Барилгын ажил 2013 оны эхээр эхлэнэ гэж Сожитз компани мэдэгдлээ.
Хотын хувьд тун цаг үеэ олсон явдал юм. Учир нь өнгөрсөн 10 дугаар сард Эрчим Хүчний Яамнаас нийслэлчүүдэд цахилгааны гачигдалд орж байгаа тул 12 дугаар сард хотын зарим хэсгээр хязгаарлалт хийнэ гэж анхааруулжээ. Үүний хажуугаар хүйтний эрч чангарсны улмаас халаалтын системын хэрэгцээ даруй 18 хувь өсч одоогийн нийлүүлэлтэнд дарамт учруулж байна.
Шинэ цахилгаан станцын өмнөхөн Канадын Профиси Коул компани 2011 оны 11 сард Өндөрхаан хотоос 60 кмт орших Чандгана Тал уурхайгаас нүүрс татах төлөвлөгөөтэй шинээр 600 МВт-ын дулааны цахилгаан станц барих зөвшөөрлийг МУ-ын Засгын Газраас авсан. Энэхүү станцыг Профиси Коул компаний охин компани болох Ийст Энержи Дэвэлопмент хийж гүйцэтгэх юм байна.
2011 оны 11 сард Профиси Коул компаний Гүйцэтгэх Захирал Жонн Ли хэлэхдээ “Дэлхий дээр эдийн засаг нь хамгийн хурдан хөгжиж буй улсын нэг болох Монгол Улсад нэмэлт эрчим хүч шаардлагатай гэж олон хүмүүс үзэж байгаа. ОУВС 2016 он гэхэд 600МВтын зөрүү гарна гэж тооцоолсон бөгөөд энэхүү хэрэгцээг түргэн хангах нь маш чухал хойшлуулашгүй зүйл болоод байна. ” гэжээ.
2011оны байдлаар улсын хэмжээнд ажиллаж байгаа станцуудын зохих хүчин чадал 814 МВт байх байсан бол 30 гаруй жилийн настай хуучирсан станцуудтай тул дөнгөж 646МВт-ын боломжтой байлаа.Одоогоор хүн амын 67 хувьд нь цахилгаан, 35 хувьд ус хүртээмжтэй байна.
Могойн голын нүүрсний уурхайн 60МВт, Хөшөөтийн нүүрсний уурхайн 12МВт, Сайншанд Аж Үйлдвэрийн Паркын 800 МВт –ын цахилгаан станцууд болон Салхит төслийг оролцуулаад 50 МВт-ын 2 салхин ферм зэрэг эрчим хүчний олон төслүүд хэрэгжиж байна.
Эрчим хүчний 79.1% дулааны нүүрс эзэлдэг бол үлдсэн нь ойролцоогоор 2.5 тэрбум тонн хүрдэг байна. Үүний ихэнх хэсгийг харамсалтай нь экспортлодог бөгөөд 2011 онд Хятад руу 20 гаруй тонн нүүрс экспортлосон байна.
Жилд 55 сая тонн нүүрс-бүтээгдэхүүний гарцтай хэмээн хөөрч байсан улс дотооддоо эрчим хүчний хомсдолтой байгаа доог тохууг томоохон асуудалтай дэд бүтцийн алдагдлаас үүссэн гэж шүүмжлэгчид үзэж байна. Мөн нэмэлт эрчим хүчний хүчин чадал үүсвэргүйн улмаас Монгол улсын эдийн засагт амин чухал хэсэг болох уул уурхайн хөгжилд саад учруулж байна.
Жишээлбэл: Их Британид төвтэй Рио Тинто уул уурхайн компани нь 2013 оны эхний хагаст үйлдвэрлэлээ эхлэх Оюу Толгой төсөл дээр зэс, алтны уурхайг эрчим хүчээр хангах гэрээг Хятад улстай хийж дуусахад ойрхон байна гэж 10 дугаар сард мэдэгдэж байлаа. Үүнийг хойшлуулбаас Рио Тинто өдөрт 8.4сая ам.долларын алдагдал хүлээх юм.
Шинээр баригдах цахилгаан станцууд нь хэдийгээр зарим уурхай болоод нийслэлийн ачааг хөнгөвчлөх боловч нутаг дэвсгэрийн хэмжээ, тарж суурьшсан хүн амын байдлаас хамаарч цахилгааны шугамнаас хол байх хүмүүст хүрэх нь ихээхэн анхаарал татсан явдал болоод байна.
Алслагдсан орон нутагт хүрэхийн тулд Засгын Газар гэрийн нөхцөлд нарны зайгаар эрчим хүч гарган авах Хөдөөгийн цахилгаан хангамжид сэргээгдэх эрчим хүчийг ашиглах хөтөлбөр боловсруулжээ. 500,000 гаруй хүн уг хөтөлбөрөөр гэрэл, зурагт, радио, гар утас цэнэглэх болон жижиг цахилгаан хэрэгсэлүүд ашиглах боломжтой болсон байна.
Сэргээгдэх эрчим хүчний тал дээр ахиц гарсан нэг зүйл нь 10 дугаар сард Салхит салхин фермийн төлөвлөсөн 31 салхин сэнсний 2-ыг босгосон явдал байлаа. Монгол улс жилд 2.6 тонн ватт сэргээгдэх эрчим хүчийг үйлдвэрлэх чадалтай гэсэн тооцоо бий.
Засгийн Газрын төлөвлөсөн олон арван эрчим хүчний төслүүд нь тогтвортой, орчин үеийн эрчим хүчний сүлжээ бий болгох зорилготой нь ойлгомжтой боловч эрчим хүчний дэд бүтэцэд ихээхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийхгүй бол энэ эжлын эхлэл нь бүхэлдээ тавигдахгүй.
Stay updated on how some of the world’s most promising markets are being affected by the Covid-19 pandemic, and what actions governments and private businesses are taking to mitigate challenges and ensure their long-term growth story continues.
Register now and also receive a complimentary 2-month licence to the OBG Research Terminal.
Register Here×The downstream energy sector in Brunei Darussalam is set to get the biggest makeover in its history, with a Chinese consortium planning to invest up to $6bn to develop an oil refinery and...
La production marocaine de phosphates et de produits dérivés, comme les engrais, devrait connaître une hausse considérable. En effet, l’Office Chérifien des Phosphates (OCP), qui détient le...
The Turkish Prime Minister Bulent Ecevit has spent the last week in the US hoping to garner support for economic reforms at home and trade concessions for Turkish exports to the US.
